Dit iconische deel van Antarctica wordt vrijwel altijd bezocht door verschillende rederijen die naar de Zuidpool varen, aangezien het het meest toegankelijke deel ervan is. Op de eilanden in deze regio broeden Adélie-, ezels- en kinbandpinguïns op ijs- en sneeuwvrije plekken, terwijl pelsrobben en Weddellrobben op de stranden liggen te luieren. Aan het begin van het schiereiland rijst het imposante Vinson-massief op, dat maar liefst 4.897 meter hoog is en op verschillende plekken te zien is.

Het belangrijkste verschil met de lange route van 18 dagen die wij ondernemen, is het verkennen van South Georgia en de Falklandeilanden. Met name South Georgia is de absolute highlight vanwege de grootste kolonies koningspinguïns, die niet voorkomen op het Antarctisch Schiereiland.

In het begin van de 20e eeuw leek de verkenning van Antarctica op de begindagen van de ruimteverkenning. Antarctica was een afgelegen plek die door weinigen werd bezocht, grotendeels onontdekt en pas recentelijk bekend werd bij het grote publiek. Foto’s waren schaars, bewegende beelden nog zeldzamer, en communicatie stond nog in de kinderschoenen. Het verkennen van dit “Terra Incognita” vereiste het uiterste van logistieke ondersteuning, fysieke uithoudingsvermogen en technologische mogelijkheden.

Vastberaden individuen met relevante ervaring en het vermogen om steun te genereren, vooral via sponsoring, konden expedities opzetten. Elke vorm van wetenschappelijk onderzoek voelde als een sprong in het diepe. Men wist niet precies wat men zou vinden, maar men was ervan overtuigd dat de ontdekkingen waardevol zouden zijn voor de wetenschap en hoogstwaarschijnlijk nog onbekend waren tot dat moment.

Het gordijn van het “Heroic Age” ging open in 1895 toen het Zesde Internationale Geografische Congres in Londen een resolutie aannam: “Dat dit congres zijn mening vastlegt dat de verkenning van de Antarctische gebieden het grootste stuk geografisch onderzoek is dat nog moet worden ondernomen.” Avontuurlijke mannen werden als een magneet naar dit gebied getrokken, en gedurende ongeveer twee decennia ontmoetten enkele van de moedigste en meest waardige ontdekkingsreizigers ooit op Antarctica enkele van de zwaarste omstandigheden ooit. Sommige expedities slaagden, andere niet, maar vaak bereikten ze iets wat ze niet hadden gepland. Het was natuurlijk ook het tijdperk dat het concept van de “heroïsche mislukking” populair maakte. De expeditie van Adrien de Gerlache onder de Belgische vlag luidde het tijdperk van de ‘Heroic Age’ in.

Het einde van het heldentijdperk wordt over het algemeen gezien als de dood van Ernest Shackleton in 1922 aan een hartaanval terwijl hij aan boord was van het schip Quest dat voor anker lag bij South Georgia. Na die tijd waren de Antarctische expedities fundamenteel anders. Ze waren meestal veel grootschaliger en konden indien nodig via de radio worden ondersteund, iets wat vroeger niet zo betrouwbaar was. Mannen gingen niet langer helemaal alleen op avontuur; het verhaal zou worden verteld bij hun terugkeer of door de vondst van hun overblijfselen door latere expeditieleden.

Het heroïsche tijdperk van de exploratie van Antarctica is nu meer dan een eeuw geleden, maar blijft nog steeds heel reëel en toegankelijk dankzij de inspanningen en talenten van de mannen die de gebeurtenissen hebben vastgelegd en gefotografeerd terwijl ze plaatsvonden. Ik hoop dat je geniet van het ontdekken ervan.

Het verhaal van de Belgica-expeditie, onder leiding van Adrien de Gerlache, is een opmerkelijk hoofdstuk in de geschiedenis van de Antarctische exploratie. In 1897 vertrok de Belgica vanuit Antwerpen, met als doel de Zuidpool te bereiken en wetenschappelijk onderzoek te verrichten in het gebied. De expeditie werd geconfronteerd met tal van uitdagingen, waaronder zware weersomstandigheden, ijsbergen en barre temperaturen.

In januari 1898 bereikte de Belgica de kust van het schiereiland Grahamland. Tijdens het doorvaren van een doorgang tussen Grahamland en een lange reeks eilanden, noemde De Gerlache deze doorgang naar zijn schip de “Détroit du Belgica”. Later werd deze doorgang naar hem vernoemd als de Straat van Gerlache. Ook gaven ze verschillende eilanden in de Palmerarchipel namen, zoals Antwerpeneiland, Genteiland, Luikeiland en Brabanteiland.

Tijdens hun poging om de Zuidpool te bereiken, kwam de Belgica vast te zitten in het ijs nabij Peter I-eiland op 28 februari 1898, nadat ze er niet in waren geslaagd om een doorgang te vinden naar de Weddellzee. Dit markeerde het begin van een lange en zware winter voor het team, dat gedwongen was om te overleven in de extreme omstandigheden van Antarctica. De bemanning en het schip waren niet voorbereid op een overwintering, waardoor ze te weinig kleding en voedsel aan boord hadden. Ze jaagden op pinguïns en zeehonden om voedsel te hebben.

Ondanks de ontberingen voerde de bemanning wetenschappelijke observaties en experimenten uit, waaronder meteorologie, magnetisme en biologie. De Belgica-expeditie staat bekend om een ander opmerkelijk aspect: het was de eerste keer dat een expeditie overwinterde in Antarctica. Dit bracht intense psychologische en fysieke druk met zich mee voor de bemanning, waarbij sommigen ziekten ontwikkelden als gevolg van het gebrek aan verse voeding en de extreme omstandigheden.

Op 15 februari 1899 werd het schip eindelijk bevrijd door een kanaal dat de bemanning de weken ervoor had gegraven. Het duurde bijna een maand om ongeveer elf kilometer af te leggen. Op 14 maart lieten ze het ijs achter zich en op 5 november keerde het schip terug naar Antwerpen. Hoewel de expeditie niet de Zuidpool bereikte zoals gepland, leverde ze waardevolle wetenschappelijke gegevens en inzichten op die een blijvende impact hadden op ons begrip van Antarctica. Adrien de Gerlache en zijn bemanning worden nog steeds herinnerd als pioniers in de verkenning van het zuidelijkste continent op aarde.